ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΥΡΙΑ
Σε φυσιολογικές συνθήκες, τα ούρα περιέχουν ελάχιστη ποσότητα πρωτεϊνών (έως 150mg/24ωρο). Οι νεφροί κάνουν προσπάθεια να κρατήσουν αυτές τις σημαντικές για τον οργανισμό ουσίες και να μην τις αποβάλλουν . Άρα, η παρουσία σε μεγάλη ποσότητα των πρωτεϊνών στα ούρα εμφανίζεται σε παθολογικές καταστάσεις και δείχνει την ύπαρξη νεφρικής βλάβης. Μικρές ποσότητες πρωτεϊνών στα ούρα μπορούν να εμφανιστούν όμως και μετά από μια έντονη φυσική δραστηριότητα , μετά από ορθοστασία ή όταν υπάρχει πυρετός οι άλλες λοιμώξεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για καλοήθη πρωτεϊνουρία.
Η πρωτεϊνουρία είναι ένα συχνό εύρημα στην κλινική καθημερινότητα ενός γενικού ιατρού ή παθολόγου. Όταν διαγιγνώσκεται ,το πρώτο ερώτημα είναι τι είδους πρωτεϊνουρία είναι αναλόγως με τη διάρκεια της , πότε εμφανίζεται και αν υπάρχουν και άλλα παθολογικά ευρήματα.
Έτσι διακρίνονται τρεις μορφές λευκωματουρίας/ πρωτεϊνουρίας:
Διαλείπουσα πρωτεϊνουρία: Πρόκειται για τη συχνότερη μορφή πρωτεϊνουρίας. Είναι καλοήθης και δεν χρειάζεται καμία θεραπεία. Μπορεί να την προκαλέσουν η σωματική άσκηση ή ο πυρετός και υποχωρεί συνήθως αμέσως μετά το τέλος της αιτίας που την προκάλεσε. Ο επαναληπτικός έλεγχος πρωτεϊνουρίας είναι αρνητικός.
Ορθοστατική πρωτεϊνουρία: Εμφανίζεται όταν ο ασθενής είναι σε όρθια ή καθιστική θέση, ενώ υποχωρεί όταν είναι κλινήρης. Τη συναντάμε σε νέα άτομα - σπάνια σε ηλικίες άνω των 30 ετών - και δεν ξεπερνά συνήθως το 1g/24ώρου. Συνήθως υποχωρεί από μόνη της και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αγωγή. Η διάγνωση προκύπτει από τη συλλογή δύο δειγμάτων ούρων (split urine collection = «διασπασμένη συλλογή ούρων 24 ώρου»).
Εμμένουσα πρωτεϊνουρία : Συνήθως υποδηλώνει πάθηση είτε των νεφρών είτε άλλης προέλευσης (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης ,καρδιακή ανεπάρκεια ή άλλες συστηματικές παθήσεις). Για τη διάγνωση της είναι απαραίτητη η παραπομπή του ασθενούς σε νεφρολόγο για περαιτέρω διερεύνηση.
Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν συμπτώματα ή ο ασθενής μπορεί μόνο να διαπιστώσει ότι «αφρίζουν» τα ούρα του το τελευταίο διάστημα. Άλλες φορές, όμως, μπορεί να υπάρχουν εκδηλώσεις που οφείλονται στην πάθηση που δημιούργησε την λευκωματουρία όπως πρηξίματα ( οιδήματα βλεφάρων ή κάτω άκρων ), αρτηριακή υπέρταση, αναιμία κτλ.
Μια απλή γενική εξέταση ούρων μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη πρωτεϊνουρίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διερεύνηση για την ανεύρεση της αιτίας ή της πάθησης που την δημιούργησε είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνει άμεσα.
Σημειώνουμε εδώ ότι από μόνη της η πρωτεϊνουρία επιδεινώνει τη νεφρική βλάβη, άρα η άμεση παραπομπή σε ειδικό νεφρολόγο μπορεί να προλάβει δυσάρεστες καταστάσεις.
Στα πλαίσια περαιτέρω διερεύνησης γίνεται ο ποσοτικός προσδιορισμός λευκωμάτων στη συλλογή ούρων 24 ώρου η προσδιορισμός λόγου πρωτεινη/κρεατινίνη ούρων σε τυχαίο δείγμα.
Πώς γίνεται η σωστή συλλογή ούρων 24 ώρου;
1. Προμηθευτείτε ένα ειδικό δοχείο συλλογής ούρων 24ωρου από το φαρμακείο.
2. Όταν σηκωθείτε το πρωί, ουρήστε κανονικά στην τουαλέτα. Από αυτή τη στιγμή και μετά αρχίζει η διαδικασία της συλλογής.
3. Από τη στιγμή αυτή και μέχρι την επόμενη μέρα την ίδια ακριβώς ώρα, ό,τι ούρα αποβάλλετε θα πρέπει να τοποθετούνται μέσα στο ειδικό δοχείο συλλογής χωρίς να χαθεί κάποια ούρηση.
4. Τα πρωινά ούρα της δεύτερης ημέρας τοποθετούνται στο δοχείο και έτσι ολοκληρώνεται μια σωστή συλλογή 24ωρου.
Στα πλαίσια διαφορικής διάγνωσης της ορθοστατικής πρωτεϊνουρίας μπορεί να χρειαστεί ο ασθενής να υποβληθεί σε «διασπασμένη» συλλογή ούρων 24 ώρου (split urine collection)
Πώς γίνεται η διασπασμένη συλλογή ούρων 24 ώρου (split urine collection);
1. Προμηθευτείτε δυο ειδικά δοχεία συλλογής ούρων 24ώρου από το φαρμακείο.
2. Όταν σηκωθείτε το πρωί, ουρήστε κανονικά στην τουαλέτα. Από αυτή τη στιγμή και μετά αρχίζει η διαδικασία της συλλογής.
3. Όλα τα ούρα της ημέρας τοποθετούνται σε ένα δοχείο χωρίς να χάνετε κάποια ούρηση. Την ημέρα που θα κάνετε τη συλλογή να έχετε μια κανονική δραστηριότητα.
4. Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ξαπλώστε για 2 ώρες πριν να πάτε για ύπνο. Ακριβώς πριν τον ύπνο , ουρήστε κανονικά στο δοχείο που κάνατε τη συλλογή όλων των ουρών της ημέρας.
5. Την άλλη μέρα το πρωί, τοποθετείστε τα πρωινά ούρα στο δεύτερο δοχείο (με τα ούρα της νύχτας) και σημειώστε ότι πρόκειται για τη νυχτερινή συλλογή.
6. Και τα δύο δοχεία πηγαίνετέ τα στο εργαστήριο.
Η διαφορική διάγνωση της πρωτεϊνουρίας περιέχει πολλές άλλες εργαστηριακές εξετάσεις. Πολλές φορές μπορεί να χρειαστεί να υποβληθεί ο ασθενής σε βιοψία νεφρού για τον καθορισμό της αιτιολογίας.
Σημειώνεται ότι η εμμένουσα πρωτεϊνουρία είναι δείκτης ύπαρξης νεφρικής βλάβης, αλλά ταυτοχρόνως και εξέλιξης της. Γι’ αυτό είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση της αιτίας που την προκάλεσε και η θεραπεία αυτής.
Η θεραπεία της πρωτεϊνουρίας είναι η θεραπεία της πάθησης που την προκάλεσε παράλληλα με μια συντηρητική αγωγή με συγκεκριμένα φάρμακα που μειώνουν την παρουσία των λευκωμάτων στα ούρα.